“Η ελπίδα δεν είναι στο γέλιο ή στην πληρότητα. Η ελπίδα είναι στα δάκρυα, στο ρίσκο και στη σιωπή τους”
Αντρέ Νεέρ (1914-1988), Γαλλοεβραίος λόγιος και φιλόσοφος.
Όλοι θέλουμε να γελάμε συνέχεια. Να ζούμε μια ζωή μέσα στην πληρότητα. Να μην μας αγγίζει τίποτα και κανένας. Να μην κινδυνεύουμε και να μην απειλούμαστε. Να ζούμε δηλαδή σε ένα συνεχή παράδεισο, σε μια ανύπαρκτη ουτοπία.
Αυτό όμως δεν γίνεται. Και το ξέρουμε όλοι μας. Γεννηθήκαμε σε ένα απρόβλεπτο σύμπαν, με απρόσμενα, τις περισσότερες φορές, επικίνδυνα γεγονότα να συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή γύρω μας. Με το γέλιο και την πληρότητα να αποτελούν περισσότερο ευγενείς επιδιώξεις παρά βιωμένες πραγματικότητες. Με τη μοναξιά και τη θλίψη να κατατρέχουν σήμερα περισσότερο από ποτέ τον αλλοτριωμένο από τον εαυτό του άνθρωπο. Με την αδυναμία μας να συνυπάρξουμε ουσιαστικά γιατί δεν υπάρχουμε αυθεντικά. Και η ερώτηση στα χείλη όλων μας είναι αν υπάρχει ελπίδα να ξεφύγουμε από μια τέτοια κατάσταση. Όπως μας λέει και ο Αντρέ Νεέρ, η ελπίδα δεν είναι για τις εύκολες, αλλά για τις δύσκολες στιγμές. Για τις στιγμές όπου ο φόβος και η απελπισία βρίσκουν γόνιμο έδαφος μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, η ελπίδα για κάτι καλύτερο είναι πάντα εκεί. Και μάλιστα γίνεται τόσο δυνατότερη όσο δυσκολότερη είναι η κατάσταση, μέσα στην οποία βρισκόμαστε. Βλέπετε, πολλές φορές χρειάζεται ιώβια υπομονή και ηράκλεια επιμονή και προσπάθεια για να μεταβούμε στην κατάσταση που προσδοκούμε. Και εννοείται ότι θα κλάψουμε γιατί θα νιώθουμε ανείπωτη θλίψη, θα φοβηθούμε γιατί τα ρίσκα που πρέπει να πάρουμε μας φέρνουν αντιμέτωπους με μεγάλους ενίοτε κινδύνους, θα μείνουμε σιωπηλοί μπροστά σε συναισθήματα, τα οποία μας είναι πρωτόγνωρα και μας φέρνουν σε επαφή με άγνωστα κομμάτια του εαυτού μας. Αλλά η ελπίδα είναι πάντα εκεί. Μέσα στα δάκρυα μας γεννιέται το γέλιο μας. Και μέσα από το θυμό μας αναδύεται η συμφιλίωση.
Στην ψυχοθεραπεία η συνύπαρξη πόνου και γέλιου είναι καθημερινό φαινόμενο. Οι άνθρωποι προσπαθούν πολλές φορές κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες τους να ανασυνταχθούν. Είτε βιώνουν τον πόνο μιας δυσβάσταχτης απώλειας, είτε μια επικείμενη οικονομική καταστροφή, είτε σοβαρά προβλήματα με τον τρόπο με τον οποίο βιώνουν τον εαυτό τους, το δάκρυ τους πολλές φορές ακολουθείται από το γέλιο και την προσπάθεια να νιώσουν αισιόδοξοι ξανά.
Αυτό είναι άλλωστε και το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Το μυστικό είναι ένα: ποτέ να μην σταματάμε να αγωνιζόμαστε για ό,τι ονειρευόμαστε. Και να μην ξεχνάμε ότι Ζωή σημαίνει Μετάβαση και Μεταμόρφωση. Και ότι η Ελπίδα είναι βασικό συστατικό τους.